30/12/12

Dónde buscar

Al final del capítulo del Monologion titulado 'A través de la mente racional se acerca uno al máximo al conocimiento de la esencia suprema' (quod per rationalem mentem maxime accedatur ad cognoscendum summam essentiam), San Anselmo dice: ¿Así pues, que podría ser más evidente? Cuanto más aplicadamente se dirige la mente a saber de sí misma, tanto más eficazmente se eleva al conocimiento de la suprema esencia (dios); y cuanto más se olvida de mirarse a sí misma, tanto más cae de su reflexión de ella (quid igitur apertius quam quia mens rationalis quanto studiosius ad se discendum intendit, tanto efficacius ad illius cognitionem ascendit; et quanto seipsam intueri negligit, tanto ab eius speculatione descendit?). Esta sabiduría proveniente de la tradición occidental coincide perfectamente con la sabiduría del Dharma de Buddha, que dice: 'Si realizas tu propia mente, te convertirás en un Buddha; no deberías buscar la Budeidad en ningún otro sitio'.

21/12/12

Si Diligenter Intendatur - Si se mira bien (3)

Anselmi Monologion: Fragmentos Escogidos del Monologion de Anselmo de Canterbury (1033-1109): 03. Si Diligenter Intendatur (3): No obstante, debido a que todas las demás cosas (quoniam vero alia omnia) son cambiantes en algún aspecto (mutabiliter secundum aliquid lit. 'según algo'), en alguna ocasión o fueron o serán lo que ahora no son (aliquando aut fuerunt aut erunt quod non sunt), o bien son ahora lo que en alguna ocasión no fueron ni serán (aut sunt quod aliquando non fuerunt vel non erunt); y debido a que lo que fueron no existe ya, y que aquello que serán no existe todavía (et quoniam hoc quia fuerunt iam non est, illud autem scilicet quia erunt nondum est), y que lo que son en el fugaz, brevísimo y apenas existente presente, apenas existe (et hoc quod in labili brevissimoque et vix existente praesenti sunt vix est) -- viendo, entonces, que existen de manera tan cambiante, se niega merecidamente que existan simplemente, perfectamente y absolutamente, y se dice que son casi no existentes y que existen apenas (quoniam ergo tam mutabiliter sunt: non immerito negantur simpliciter et perfecte et absolute esse, et asseruntur fere non esse et vix esse).

19/12/12

Remedio para melancólicos - Praestat Accipere Quam Facere Iniuriam

Remedio para melancólicos: Es mejor recibir que causar daño (praestat accipere quam facere iniuriam). Se sigue, por ejemplo, que es mejor sentirse ignorado que ser la causa de que alguien se sienta ignorado, etc. Lo segundo, causar daño, es como acumular más y más deudas, mientras que lo primero es como liquidar rápidamente grandes deudas pendientes. Por esta razón lo primero es mucho mejor. Este principio filosófico de la tradición occidental está perfectamente de acuerdo con la doctrina Budista del karma sobre las acciones y sus efectos.

15/12/12

Si Diligenter Intendatur - Si se mira bien (2)

Anselmi Monologion: Fragmentos Escogidos del Monologion de Anselmo de Canterbury (1033-1109): 02. Si Diligenter Intendatur (2): Porque debido a su inmutable eternidad, de este espíritu no se puede decir de ningún modo que fue o que será, sino que existe simplemente [i. e. sin cualificación]: y no existe como algo cambiante, no es ahora algo que no ha sido o que no será, y no es ahora algo que ha sido o será; sino que es lo que de una vez, al mismo tiempo, e interminablemente es. (Quoniam namque idem spiritus propter incommutabilem aeternitatem suam nullo modo secundum aliquem motum dici potest quia fuit vel erit, sed simpliciter est: nec mutabiliter est aliquid quod aliquando aut non fuit aut non erit; neque non est quod aliquando fuit aut erit, sed quidquid est semel et simul et interminabiliter est). Y ya que, como digo, es de este modo que existe, es correcto decir que existe simplemente, absolutamente y perfectamente. (Quoniam inquam huiusmodi est eius esse: iure ipse simpliciter et absolute et perfecte dicitur esse).

9/12/12

Si Diligenter Intendatur - Si se mira bien (1)

Anselmi Monologion: Fragmentos Escogidos del Monologion de Anselmo de Canterbury (1033-1109): 01. Si Diligenter Intendatur (1): Parece seguirse, por tanto, de lo precedente, que este espíritu --que así a su propio modo admirablemente singular y singularmente admirable existe-- es lo único, en cierto sentido, que existe; y que las otras cosas, cualesquiera que sean, que parecen existir, en comparación no existen. (Videtur ergo consequi ex praecedentibus quod iste spiritus, qui sic suo quodam mirabiliter singulari et singulariter mirabili modo est, quadam ratione solus sit, alia vero quaecumque videntur esse huic collata non sint). Porque si se examina con cuidado, se verá que sólo aquel espíritu existe simplemente, perfectamente y absolutamente, y que todo lo demás en realidad casi no existe y existe apenas. (Si enim diligenter intendatur, ille solus videbitur simpliciter et perfecte et absolute esse, alia vero omnia fere non esse et vix esse).

8/12/12

Bonum Mansurum Circumspice - Busca un bien que permanezca

De las Cartas de Séneca: 4. Bonum Mansurum Circumspice: Me digo: 'Cuenta tus años, y avergüénzate de querer lo mismo que querías cuando eras niño, de disponerte a lo mismo. Cerca del día de tu muerte, asegúrate finalmente de esto: de que tus faltas mueran antes que tú. Deja de lado esos confusos placeres que se han de pagar a un alto precio: no sólo los que han de venir hacen daño, sino también los que vinieron y pasaron. No son sustanciales, no son fiables; incluso si no hacen daño, son fugaces'. (Clamo mihi ipse: 'Numera annos tuos, et pudebit eadem velle, quae volueras puer, eadem parare. Hoc denique tibi circa mortis diem praesta: moriantur ante te vitia. Dimitte istas voluptates turbidas, magno luendas: non venturae tantum, sed praeteritae nocent. (...) Non sunt solidae, non sunt fideles; etiam si non nocent, fugiunt'). 'Más bien busca algún bien que permanezca; pero no hay ninguno, si no es el que la mente encuentra para sí dentro de sí misma. Sola la virtud proporciona un gozo perdurable, libre de toda inquietud'. ('Aliquod potius bonum mansurum circumspice; nullum autem est nisi quod animus ex se sibi invenit. Sola virtus praestat gaudium perpetuum, securum'). (Séneca, Ep. xxvii)

7/12/12

Omnia Mea Mecum Porto, et al.

Frangit iram dulce verbum: La palabra amable reduce el enfado. Crescit sub pondere virtus: Bajo el peso aumenta la virtud. Veras divitias eripit nemo: La verdadera riqueza nadie la arrebata. Mortui viventes docent: Los muertos enseñan a los vivos. Multos fortuna liberat poena, metu neminem: La fortuna libera de miseria a muchos, de miedo a ninguno. Patria est ubicumque est bene: La patria está dondequiera que uno está bien. Verba rebus proba: Prueba tus palabras con tus obras. Facere docet philosophia, non dicere: La filosofía nos enseña a hacer, no a hablar. Ut sementes fueris, ita colliges: Como siembres, así recogerás. Praestat accipere quam facere iniuriam: Es mejor recibir que hacer daño. Omnia mea mecum porto: Todo lo mío lo llevo conmigo (principio de la doctrina estoica).

Quod Vere Sit Deus - Que Dios realmente existe

Anselmi Proslogion: Fragmentos Escogidos del Proslogion de Anselmo de Canterbury (1033-1109): 05. Quod Vere Sit Deus: Además, sin duda, aquello de lo que un más grande no puede pensarse, no puede existir sólo en la mente. Porque si existe sólo en la mente, puede pensarse que existe también en realidad, lo cual es más grande. (Et certe id quo maius cogitari nequit, non potest esse in solo intellectu. Si enim vel in solo intellectu est, potest cogitari esse et in re, quod maius est). Así, si aquello de lo que un más grande no puede ser pensado existe sólo en la mente, aquello de lo que un más grande no puede ser pensado, es aquello mismo de lo que un más grande sí puede ser pensado. Pero esto es imposible, obviamente. (Si ergo id quo maius cogitari non potest, est in solo intellectu: id ipsum quo maius cogitari non potest, est quo maius cogitari potest. Sed certe hoc esse non potest). En consecuencia, más allá de toda duda, un más grande de lo cual ser pensado no prevalece, existe tanto en la mente como en la realidad. (Existit ergo procul dubio aliquid quo maius cogitari non valet, et in intellectu et in re).

5/12/12

Quidquid Intelligitur In Intellectu Est - Lo que se entiende existe en la mente

Anselmi Proslogion: Fragmentos Escogidos del Proslogion de Anselmo de Canterbury (1033-1109): 04. Quidquid Intelligitur In Intellectu Est: Cuando un pintor, por ejemplo, imagina lo que ha de hacer, lo tiene ciertamente en la mente, pero no entiende que exista lo que todavía no ha hecho. No obstante, una vez que lo ha dibujado, lo tiene en la mente y también entiende que lo que ya hizo, existe. (Nam cum pictor praecogitat quae facturus est, habet quidem in intellectu, sed nondum intelligit esse quod nondum fecit. Cum vero iam pinxit, et habet in intellectu et intelligit esse quod iam fecit). Incluso el irreflexivo, entonces, se ve obligado a aceptar que 'algo mayor de lo cual nada puede ser pensado' existe en efecto en la mente, porque cuando lo oye, lo entiende, y todo lo que es entendido existe en la mente. (Convincitur ergo etiam insipiens esse vel in intellectu aliquid quo nihil maius cogitari potest, quia hoc cum audit intelligit, et quidquid intelligitur in intellectu est).

2/12/12

Da Mihi Ut Intelligam

Anselmi Proslogion: Fragmentos Escogidos del Proslogion de Anselmo de Canterbury (1033-1109): 03. Da Mihi Ut Intelligam: Por tanto, señor, tú que das entendimiento a la fe, dame a entender en lo posible que existes tal como creemos, y que eres lo que creemos que eres. Creemos que eres algo más grande de lo cual nada puede ser pensado. ¿O una cosa de tal naturaleza no existe, puesto que 'dijo el irreflexivo en su corazón: dios no existe'? (Ergo, domine, qui das fidei intellectum, da mihi, ut quantum scis expedire intelligam, quia es sicut credimus, et hoc es quod credimus. Et quidem credimus te esse aliquid quo nihil maius cogitari possit. An ergo non est aliqua talis natura, quia 'dixit insipiens in corde suo: non est deus'?). Pero este irreflexivo mismo, cuando oye esto mismo que digo, a saber: 'algo más grande de lo cual nada puede ser pensado', entiende ciertamente lo que oye; y lo que así entiende está en su mente, incluso si no entiende que ello exista. Porque una cosa es que una cosa esté en la mente, y otra cosa entender que la cosa existe. (Sed certe ipse idem insipiens, cum audit hoc ipsum quod dico: «aliquid quo maius nihil cogitari potest», intelligit quod audit; et quod intelligit in intellectu eius est, etiam si non intelligat illud esse. Aliud enim est rem esse in intellectu, aliud intelligere rem esse.)

1/12/12

Credo Ut Intelligam - Creo para entender

Anselmi Proslogion: Fragmentos Escogidos del Proslogion de Anselmo de Canterbury (1033-1109): 02. Credo Ut Intelligam: No intento, señor, penetrar tu altitud, porque de ninguna manera se compara con mi entendimiento; pero sí que deseo entender tu verdad en alguna medida, esa verdad que mi corazón cree y estima. Y no busco entender para creer, sino que creo para entender. Pues también esto creo: que 'si no creyera, no entenderé'. (Non tento, domine, penetrare altitudinem tuam, quia nullatenus comparo illi intellectum meum; sed desidero aliquatenus intelligere veritatem tuam, quam credit et amat cor meum. Neque enim quaero intelligere ut credam, sed credo ut intelligam. Nam et hoc credo: quia 'nisi credidero, non intelligam'.)